පබළු නගේ- නාමල් තිලකේ.....

                  සම වයසේ පසුවන ළමයින් එකතු වූ විට කෙළිදෙලෙන් කාලය ගත කිරීම බොහෝවිට දක්නට ලැබෙන්නකි. එසේම මෙලෙස ඔවුන් එකතු වූ විට ඔවුන් සිටින්නේ ද ඔවුන්ටම ආවේනික වූ ලෝකයක කිරුළු දරාය. තවද ඔවුනොවුන් අතර වෙන් කළ නොහැකි සෙනෙහසකින් එකට බැදී ඇත. මෙලෙස කාලයක් තමාගෙ ලෝකයේ තනි නොතනියට කෙළිදෙලෙන් කාලය ගතකළ තම හෙවනැල්ල සේ ළගින් සිටි  තම මිතුරිය තමාගෙන් අකාලයේ සමුගෙන යාමක් පිළිබදව දැක්වෙන අපූර්ව ගේය පද රචනයකි මෙලෙස අප විචාරයට බදුන් කරනු ලබන්නේ. එය රම්බණ්ඩා සෙනෙවිරත්නයන් අතින් පබැදුණු ගුණදාස කපුගේයන්ගේ ස්වර රචනයෙන් හා ගායනයෙන් අලංකෘත වූ ගේය පද රචනාවකි.

පබළු නගේ- නාමල් තිලකේ

පුංචි ඔසරි මැනිකේ - සුමනෝ

උඹ ඇයි නැත්තේ......

මෙහි එන කථකයා බාල ළමයෙකි. ඔවුත් සමග කෙළිදෙලෙන් කාලය ගතකරන ලද්දේ තවත් ඒ වයසේම පසුවන ලද හුරුබුහුටි දැරිවියකි. ඒ බව උක්ත දක්වන පබළු නගේ- නාමල් තිලකේ - පුංචි ඔසරි මැනිකේ ආදි ලෙස කථකයා ඈ අමතන සුරතල් පද වලින් පසක් වේ. තවද ඈ කෙරෙහි පැවති සෙනෙහස පිළිබදව ද මෙකී සුරතල් පද වලින් මොනවට පැහැදිලි වේ. නමුත් කථකයාගෙන් ඇය සමුගෙන ඇති බවක් එකී පද්‍ය කොටසින් පැහැදිලි වේ. එනම්  උඹ ඇයි නැත්තේ..... යන්නෙනි.  පෙර කථකයාගේ තනි නොතනියට කෙළිදෙලෙන් කාලය ගත කිරීමට ඔහු පසුපස වැටී එන ලද්දේ මෙකී දැරිවියයි. නමුත් දැන් ඇය නොමැති සෙයකි.

වැවේ දියේ ඇති නිකින්නි නිල්ලේ

අඩ හද යායට කෙකටිය පිපිලා

වැව් කන්දේ බෝ ගස් හෙවණේ

මම අද තනියම ඔළිද ගණිනවා

වෙනදා වාගේම තලමල පිපිලා

තිබුණට ඇළ ළග වත්තේ

සුමනෝ - උඹ ඇයි නැත්තේ...

කථකයා අනතුරුව ඇය හා ගෙවූ අතීත ස්මරණයක යෙදෙයි. කථකයාගෙන් මෙලෙස සමුගෙන ඇති දැරිවිය ජීවත්ව සිටි කාලයේදී ඔහු සමග දුව පැන ඇවිද ගිය ඉසව් පිළිබද ඔහුට මෙනෙහි වන්නේ සළරූ පෙළක දසුන් පෙළක් මෙනි. මොවුන් දෙදෙනා ගම්බද පරිසරයක ජීවත් වෙමින් ගමෙහි වූ සුන්දරත්වයන් වින්දනය කරන්නට ඇත. ඒ බව උක්ත පද්‍ය පෙළ ගැස්ම සාක්ෂි දරනු ඇත. වරෙකදී ඔවුන් වැව අසලට ගොස් රුක් සෙවණක හිදිමින් වැවේ අසිරිය බලා සිටින්නට ඇත. අඩ සද පායා වැව් දියමත පතිතවන අයුරු  හා යායට පිපී ඇති කෙකටිය මල් යාය ඔවුන් තුළ ආනන්දයක් ජනිත නොකරායැයි කෙසේ නම් කවරෙකුට තර්ක කළහැක්කේද? පෙර දිනයේ දී ඔහු හා ඇය බෝ ගස් සෙවණක හිද ඔළිද ගනින්නට ඇත. නමුත් කවියා දක්වන  මම අද තනියම ඔළිද ගනිනවා... යන්න තුළින් ගම්‍ය කරනුයේ ඇය ඔහුගෙන් සමුගෙන ගොස් ඇති බවකි. ඇය සිටියානම් ඔහු කිසිවිටකත් තනියම ඔළිද ගනින්නට වන්නේ නැත. මක්නිසාද යත් පෙර ඇය සෙවණැල්ල සේ ඔහු පසුපස වැටී ඔහු සමග සිටි බැවිණි. ඇය කථකයාගෙන් සමුගෙන වැඩි කාලයක් නොවන බවක් ද ධ්වනිත වෙයි.  වෙනදා වගේ ම තලමල පිපිලා තිබුණට ඇළ ළග වත්තේ.... යන්නේන්  එය මනා ලෙස විශද වේ. තලමලක්  දවසකින් පරවී යන්නේද නොවේ. එය මාස කිහිපයක්  එක ලෙස  තිබී ගස සමගම  විනාශ වී යයි. මෙම තලමල පිපී තිබීම තුළින් ඇය  ඔහුගෙන් සමුගෙන වැඩි කාලයක් නොවන බව ධ්වනිතකර සිටී. තවද තලමල පිපීම ගමක අශුභ නිමිත්තක් ලෙස පැරැන්නෝ සලකනු ලබත්. ගම පාලුවට ලක්වීම විනාශයක්  ආදි  ලෙස අශුභ නිමිත්තක් ලෙස පැරැන්නන්ගේ අදහසක් මෙම තලමල පිපීම සලකනු ලබයි. මෙය කවියා යොදාගනු ලබන්නේද කථකයාගේ ළගින්ම සිටි යෙහෙළියගේ වියෝවීම සංකේතවත් කිරීමට බව පෙනේ. කථකයා විමසන්නේ ඈ ජීවත්ව සිටි දවස්වල පිපී තිබුණ තලමල එලෙසම තිබුණ ද ඇය නැත්තේ ඇයි කියාය. ඔහුට ඇය තමගෙන් සමුගත් බව තවමත් සිත් අදහාගත නොහැකි සිහිනයක් බදුය. ඒ තරම් ම ඇය ඔහුට සමීපව සිටින්නට ඇති අතර හිටිහැටියේ සමුගැනීම ඔහුට නම් විශ්වාස කළ නොහැක්කාක්මැයි වෙනදා වගේම තලමල පිපිලා තිබුණට ඇළ ළග වත්තේ....යන්න තුළින් මනාව ස්ඵුට වෙයි.

කවියා අවසාන කොටසින් කථකයාගේ සන්තානයෙහි මැවෙන ඇය සම්බන්ධ අවසාන දසුන් පෙළ මෙනෙහි කරන අයුරක් දක්වන්නාක් වැන්න.

මළහිරු එළියෙන් කොක්කු ගියා දෝ

මිහින්තලා ගල පැත්තේ

පිරුවට ඇද පෙට්ටියක තියලා

පහන් දෙකක එළි මැද්දේ

මදටිය වැටෙද්දී හද කැලතෙන ඇළ

ඒදණ්ඩේ ඉස්මත්තේ

සුමනෝ - ඇයි නුඹ නැත්තේ..

උක්ත පද්‍ය පෙළ දැරිවියගේ අකල් වියෝව පිළිබද සංකේතවත් කරනු ලබයි. කවියා එය දක්වනු ලබන්නේ මළහිරු එළියෙන් කොක්කු ගියා දෝ.... ලෙසිනි. මළහිරු එළියෙන් කොක්කු යාම අශුභ නිමිත්තකි. කථකයාට සිහිවන්නේ මෙකී අශුභ නිමිත්ත ඇගේ අකල් සමුගැනීම සංකේතවත් කරන්නක් ලෙසය. තවද කවියා මෙම කථකයා හා දැරිවි වාසය කළ ප්‍රදේශය පිළිබද ඉගියක් සපයන්නාක් ලෙස මිහින්තලා ගල පැත්තේ.. ලෙස දක්වනු ලැබීමෙන් මනා කොට පසක් වෙයි. එයින් ඇය හා ඔහු මිහින්තලා ආශ්‍රිත ගම්බද පරිසරයක විසූ බවට අපට සිතිය හැකිය. අවසාන වශයෙන්  කථකයාට ඇය හා සමිබන්ධ ඒ අවසාන දසුන සිහිවෙයි. එය කවියා දක්වන්නේ චිත්ත රූප මැවෙන අයුරින් ව්‍යංගාර්ථවත් ලෙසය.  පිරුවට ඇද පෙට්ටියක තියලා පහන් දෙකක එළි මැද්දේ...කථකයා  විසින් හෙළිකරන ලද දැරිවිය මියගිය බවක් සෘජුව ගේයපද රචනාවේ කිසිම ස්ථානයක නොකියවෙයි. නමුත්  ඇය මියගොසිණි. එය කවියා දක්වන්නු ලබන්නේ ව්‍යංගාර්ථයෙනි. පිරුවට ඇද පෙට්ටියක තියලා පහන් දෙකක එළි මැද්දේ... යන්න පාඨක හද සන්තානයේ  සුදු වතකින් සැරසී දෑත ළයෙහි බැද පෙට්ටියක තබා ඇති අයුරු චිත්තරූප මවාලනු ලබයි. ඒ දසුන කථකයා මෙනෙහි වූ විට ඔහුට මෙනෙහි වන්නේ එය සිදුවූ ආකාරයයි. එය ද කවියා දක්වන්නේ ව්‍යංගාර්ථවත්වය.  මදටිය වැටෙද්දී හද කැලතෙන ඇළ...  ‍ලෙසිනි. තවද එය ව්‍යංගාර්ථවත්ව දැක්වීමට කවියා සංකේත වල උපකාරිත්වය පැතු සෙයක් පෙනේ. ඇය මියගියේ පුරුදු පරිදි ඔහු හා සමග සිට සැදෑයාමයේ ආපසු නිවස බලා එන අතර මග තිබූ ඒදණ්ඩෙන් ඇළට වැටීමෙනි. ඇයගෙන් වැගිරුණු ලේ කවියා දක්වන්නේ මදටිය වැටීමක් ලෙසය. එය කොතරම් අපූර්ව සංකේතයක්ද? මදටිය රතු වර්ණයෙන් යුතු බීජ වර්ගයකි. මෙලෙස ලේ මදටිය වලින් සංකේතවත් කිරීම කොතරමි අලංකාරද? කවියා පෘථුල වූ දැනුමක් ඇති අයෙකු සේ ගීතයට ඖචිත්‍ය ලෙස පද ගැලපීමෙන් පාඨක හද සන්තානයේ කරුණ රසය පුරවාලනු ලබයි. මෙම කාව්‍යානුභූතිය නම් අප හද සොවින් බරකරනු ලබන අත්දැනීමක් නොසපයනු ලබන බව කාටනම් කිව හැකිද?

හසිත හර්ෂණ